
۱۲ ابزار برتر هوش مصنوعی برای تبدیل فایل صوتی به متن – تجربه و تحلیل واقعی عملکرد آنها
با پیشرفت خیرهکنندهی فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی، تبدیل فایلهای صوتی به متن به یکی از حیاتیترین ابزارهای روزمره در دنیای تولید محتوا، آموزش، مصاحبه، جلسات و حتی خدمات مشتری تبدیل شده است. اما نکتهای که در تجربهی شخصی من و بسیاری از کاربران فارسیزبان اهمیت زیادی پیدا کرده، دقت تبدیل برای زبان فارسی، توانایی شناسایی گویندهها، و عملکرد در شرایط صوتی مختلف است. بسیاری از ابزارهای موجود ادعای تبدیل دقیق صوت به متن دارند، اما واقعیت در عمل چیز دیگری است.
ابزار | دقت تشخیص | پشتیبانی زبان فارسی | مدل هوش مصنوعی | مزیت کلیدی |
Whisper (OpenAI) | بسیار بالا | دارد | مدل متنباز Whisper | رایگان، چندزبانه |
Google Speech-to-Text | بالا | دارد | Google AI | پردازش ابری سریع |
Deepgram | بالا | ندارد | Deep Neural ASR | سرعت بالا در پردازش بلادرنگ |
AssemblyAI | بسیار بالا | ندارد | AI Models + NLP | تشخیص سخنران و فیلتر کلمات |
Descript | متوسط | ندارد | اختصاصی + NLP | تدوین همزمان صوت و متن |
Sonix | بالا | دارد | AI + الگوریتمهای یادگیری | سادگی در ویرایش زیرنویس |
Otter.ai | بالا | ندارد | Otter AI | مناسب جلسات زنده و گروهی |
Trint | بالا | ندارد | NLP + صوت | ابزاری مناسب برای خبرنگاران |
Microsoft Azure STT | بالا | دارد | Azure AI | مناسب سازمانها با نیاز امنیتی |
IBM Watson STT | بالا | ندارد | Watson AI | ادغامپذیر با سیستمهای تجاری |
Speechmatics | بالا | ندارد | Universal Speech Model | پشتیبانی از لهجههای متنوع |
Kaldi | بالا (پیشرفته) | دارد | مدلهای آکوستیکی سفارشی | مناسب تحقیقات علمی |
۱. ابزارWhisper (OpenAI)
Whisper از محصولات برجسته OpenAI است که با مدلهای یادگیری عمیق چندزبانه توسعه یافته. به نظرم، این ابزار در مقایسه با اکثر مدلهای تجاری دقت بینظیری در تبدیل صوت فارسی دارد. من در تستهای شخصیام، فایلهایی با کیفیت پایین و نویز پسزمینه را با آن امتحان کردم و نتیجهای که گرفتم از Google هم بهتر بود. OpenAI در صفحه رسمی خود اشاره کرده که:
Whisper با میلیونها ساعت داده صوتی آموزش دیده و توانایی درک لهجههای مختلف را دارد.
۲. ابزار Google Speech-to-Text
این سرویس یکی از کاملترین و دقیقترین گزینهها برای کاربران حرفهای است. طبق بررسی منتشرشده در Google Cloud، این ابزار توانایی تشخیص زبانهای مختلف، از جمله فارسی را دارد و از طریق API بهراحتی قابل اتصال به پروژههاست.
۳. ابزار Deepgram
یکی از سریعترین ابزارهایی که تا به حال استفاده کردهام. Deepgram از یک مدل اختصاصی end-to-end بهره میبرد که مخصوص پردازش بلادرنگ طراحی شده. طبق گزارش TechCrunch:
این پلتفرم در سال ۲۰۲۳ با سرمایهگذاری بزرگ بهعنوان یکی از آیندهدارترین شرکتهای حوزه صدا مطرح شد. البته نکته منفی آن نبود پشتیبانی از فارسی است.

۴. ابزار AssemblyAI
اگر دنبال ابزار هوش مصنوعی برای تحلیل دقیق محتوا و جداسازی گوینده هستید، AssemblyAI یکی از بهترینهاست. در بررسیای که انجام دادم، توانایی تشخیص فحش، سانسور کلمات و تشخیص نام افراد در گفتگو از مزیتهای اصلی آن بود. این ابزار بیشتر برای شرکتهای تولید محتوا یا سرویسهای پادکست کاربرد دارد و طبق گزارش VentureBeat:
یکی از محبوبترین APIهای حوزه تبدیل صوت به متن در آمریکا محسوب میشود.
۵. ابزار Descript
Descript بیشتر از اینکه فقط یک ابزار تبدیل صوت باشد، یک استودیو تدوین است که به کمک هوش مصنوعی کاربر را قادر میسازد متن ویدیو را مانند فایل ورد ویرایش کند. در تجربهای که با آن داشتم، ویرایش فایلهای ویدیویی مصاحبه بسیار سادهتر شد. Descript توانسته جایگزین برخی ابزارهای تدوین سنتی شود. اگرچه از زبان فارسی پشتیبانی نمیکند اما برای محتوای انگلیسی بسیار کاربردی است.
۶. ابزار Sonix
Sonix از معدود ابزارهای تجاری است که از زبان فارسی پشتیبانی میکند. در تجربهای که روی فایلهای صوتی کلاس درس با آن داشتم، دقت بالایی در تشخیص واژگان فارسی داشت و خروجی آن نسبتاً قابل ویرایش بود. این ابزار همچنین امکان تولید زیرنویس هماهنگ با صدا را فراهم میکند. طبق اعلام Sonix.ai:
بیش از ۴۰ زبان را پشتیبانی میکند و برای کاربران غیرفنی طراحی شده است.
۷. Otter.ai
Otter بهویژه برای جلسات تیمی و کلاسهای آنلاین طراحی شده. در تستی که روی جلسه Zoom داشتم، Otter بهصورت زنده صحبتهای شرکتکنندگان را پیادهسازی کرد و حتی گویندهها را از هم تشخیص داد. این قابلیت برای تولید مستندات جلسات بسیار مفید است.

۸. ابزار هوش مصنوعی Trint
Trint بیشتر مورد توجه خبرنگاران و مستندسازان قرار دارد. در تجربهای که با یک تیم تولید مستند داشتم، استفاده از این ابزار باعث صرفهجویی قابل توجهی در زمان تدوین مصاحبهها شد. Trint با استفاده از پردازش زبان طبیعی (NLP) امکان جستجوی متن درون ویدیو را فراهم میکند. این ویژگی در بسیاری از پروژههای رسانهای کاربرد دارد و در Forbes بهعنوان یکی از پیشگامان کاربرد AI در رسانه شناخته شده.
۹. سرویس Microsoft Azure Speech-to-Text
این سرویس بخشی از پلتفرم Azure است و در تستهایی که داشتم، دقت آن در فایلهای فارسی تقریباً مشابه Google STT بود. مزیت کلیدی آن در سطح امنیت بالا و انطباق با مقررات سازمانی است. این ابزار بهطور خاص برای استفاده در محیطهای تجاری طراحی شده و از طریق API قابل سفارشیسازی است.
۱۰. هوش مصنوعی IBM Watson Speech to Text
این ابزار بیشتر برای سازمانهای بزرگ و پروژههای نیازمند امنیت بالا مناسب است. تجربهای که با IBM Watson داشتم، در پروژهای برای تشخیص صوت در مرکز تماس بود. این سرویس امکان شخصیسازی مدل زبانی را دارد اما پشتیبانی آن از فارسی همچنان ضعیف است.
۱۱. ابزار Speechmatics
Speechmatics در حال حاضر یکی از دقیقترین مدلهای چندزبانه جهان است. این ابزار هوش مصنوعی با زبانهای انگلیسی، عربی و اسپانیایی عملکرد بسیار خوبی دارد ولی هنوز زبان فارسی توسط این ابزار بهصورت کامل پشتیبانی نمیشود.
۱۲. هوش مصنوعی Kaldi
Kaldi یک ابزار متنباز و دانشگاهی است که بیشتر در تحقیقات دانشگاهی استفاده میشود.. این ابزار در IEEE بهعنوان یکی از پایههای تحقیقاتی پردازش گفتار معرفی شده است.
اهورا (https://aiahura.com/) به عنوان اولین اپراتور هوش مصنوعی ایران میتوانند زیرساخت هوش مصنوعی مناسب برای پردازش صوت، پردازش تصویر و انواع سرورهای هوش مصنوعی را در بستر امن و مقیاسپذیر فراهم کنند.
ابزار توصیهشده برای کاربران فارسیزبان | ویژگی کلیدی | مناسب برای |
Whisper (OpenAI) | رایگان، دقیق، پشتیبانی از فارسی | توسعهدهندگان، پژوهشگران |
Google Speech-to-Text | API قابلاعتماد، تشخیص لهجه | برنامهنویسان، سازمانها |
Sonix | رابط ساده، پشتیبانی از فارسی | تولیدکنندگان محتوا |
Microsoft Azure STT | امنیت بالا، سازگاری سازمانی | شرکتها، پلتفرمهای آموزشی |
Kaldi | قابلیت تنظیم برای فارسی | تیمهای تحقیقاتی |
۱. کدام ابزار هوش مصنوعی دقت بالاتری برای فایلهای فارسی دارد؟
Whisper و Google STT در حال حاضر دقیقترین عملکرد را برای زبان فارسی دارند.
۲. آیا ابزارهای رایگان هم قابل استفاده هستند؟
بله، ابزارهایی مانند Whisper و Kaldi متنباز هستند و بدون پرداخت هزینه قابل استفادهاند، البته نیاز به دانش فنی دارند.
۳. آیا امکان تبدیل صوت زنده وجود دارد؟
بله، ابزارهایی مثل Deepgram و Otter.ai قابلیت پردازش بلادرنگ را ارائه میدهند.
۴. کدام ابزار برای جلسات کاری مناسبتر است؟
Otter.ai و Microsoft Azure STT انتخابهای خوبی برای مستندسازی گفتگوهای آنلاین هستند.